RADIO EUROPA 80
ZEEZENDER CAPRIOLEN AAN LAND
Radio Europa 80 | Italië 1980 Perinaldo | Riviera dei Fiori | Bordighera | Italië
Er zijn van die radioverhalen die grotendeels onbekend zijn gebleven maar er wel degelijk zijn geweest. Dit is zo’n verhaal van Radio Europa 80. In het vroege voorjaar van 1980 bedachten een aantal Nederlandse DJ’s om een radiostation te beginnen in Italië als legale dekmantel voor een nieuwe zeezender. Italië kende immers al jaren een vrije ether dus dat moest daar dan wel gaan lukken. En wie weet kwamen de programma’s van het legale station in Italië dan ook wel op de een of andere manier aan boord van een zendschip voor de Nederlandse kust….
GEKKE HOLLANDERS
Als locatie voor dit avontuur werd het plaatsje Perinaldo aan de Italiaanse Bloemen Rivièra gekozen. Het bergdorpje met een paar honderd inwoners, een bakkertje, een buurt supertje, slagerij, postkantoor, kerk en kroeg stond op z’n kop toen die gekke Hollanders daar neerstreken. Initiatiefnemers waren Tom van Eijk en Ferry Eden (Ferry Bosman). Tom was daarvoor jaren betrokken geweest bij de Utrechtse landpiraten Domstad en Centraal. Ferry kenden we van zijn medewerking aan de zeezender Radio Mi Amigo en Radio Monique en heeft ook z’n medewerking verleend aan de nodige Nederlandse en Vlaamse land radiostations.
ITALIAANSE DIRECTIE
Wettelijk gezien moest er in een “Italiaans” radiostation wel een Italiaanse directie aanwezig zijn. Die “directeur” werd gevonden en zo kon er formeel een aanvraag voor een zendvergunning worden ingediend. Het plan was om met twee FM-zenders in de lucht te komen. Een zender met een Italiaanstalige programmering (Radio Europa Due) en een zender met Nederlandstalige programma’s (Radio Europa Uno). Vooral voor de Nederlandstalige zender was een enorme doelgroep bedacht omdat er in dit gebied veel Nederlanders en Vlamingen overwinterde en in de zomer deze regio veel toeristen trok.
NIEUWE ZEEZENDER
En dan natuurlijk die nieuwe zeezender voor de Nederlandse kust. In de volksmond kreeg het project al snel de naam Radio Europa 80, dat bekte ook wel lekker in het Italiaans “a qui Radio Europa Ottanta” en dat was dan ook wel meteen zo’n beetje het enige Italiaans dat de meeste jocks konden uitspreken. Het radioteam werd versterkt, ook Tom Verbrugge (Ronald Wagemaker) ging naar Italië, hij was iemand met een professionele radiostudio die thuis werd afgebroken en mee verhuisde naar Perinaldo. Ferry Eden, Tom van Eijk en ook Paul Leeuwenstein (Gerrit Lettinck) zouden voor de financiën zorgdragen.
ILLEGAAL VERVOER BINNEN EUROPA
Hoewel de Italiaanse FM band in die tijd vol zat met radiostations en er daar dus genoeg zenderleveranciers waren, werd toch besloten om een zender vanuit Nederland mee te nemen. Deze werd stiekem verborgen in een auto en over alle landgrenzen heen vervoerd (er was toen bij iedere grensovergang nog strenge controle). Zender en antennes werden uiteindelijk geïnstalleerd en de testuitzendingen konden beginnen. Maar al snel bleek dat er meer financiën nodig waren om dit event niet vroegtijdig te laten stranden.
BETAALDE PROGRAMMA’S
Zendtijd verhuren op de Nederlandse zender was een interessante optie. De Vlaming Danny Vuylsteke (ooit betrokken bij Radio Mi Amigo en Caroline) huurde een aantal uur zendtijd per dag om daar te beginnen met een eigen programmering. Maar toen het op betalen aankwam bleek de cheque, die Danny had afgegeven, niet gedekt te zijn. Deze programmering verdween dus weer en financiële zorgen werden groter en groter.
In de praktijk bleek al vrij snel dat men zich verkeken had op de resultaten van de testuitzendingen. De antennes stonden in een lager gedeelte van het dorp en zodoende werd maar een klein bereik gerealiseerd.
De pastoor van het dorp bracht, na een fles wijn te hebben genuttigd, uitkomst. De antennes mochten worden geplaatst in de top van de kerktoren waarmee het bereik werd vergroot tot aan de kuststreek bij Bordighera. De zomer kwam eraan en zo ook de toeristen, de Nederlandse programmering van Radio Europa 80 begon lekker te klinken en de meeste programma’s werden live gepresenteerd. DJ’s in Italië waren inmiddels aangevuld met Johan Vermeer, Maarten de Jong (Paul Lek), Ton van den Berg (Ton van ’t Hart) en Hans van der Ven/ Terlouw (Hans van Kooten). Het station klonk leuk met lekkere muziek en jingles, ’s avonds waren er enkele Engelstalige programma’s te beluisteren. De Italiaanstalige programmering is er nooit gekomen.
MAAR HOE ZAT HET MET HET ZENDSCHIP…
Ondanks het feit dat er een goed radiostation draaide viel het zwaar tegen om lokale adverteerders te krijgen in dit gebied. Ferry begon heen en weer te reizen naar Nederland in de hoop hier adverteerders voor het station te vinden, maar dat lukte ook niet. De financiële middelen raakte steeds meer uitgeput. In Nederland heeft Ferry nog gepoogd een boot te vinden die dan als zendschip zou moeten fungeren. De programma’s die in Italië werden uitgezonden en opgenomen zouden heruitgezonden worden via het zendschip in internationale wateren voor de Nederlands- en Belgische kust. Echter gezien de wetgeving van 1974 waren er geen serieuze investeerders meer voor dit project te vinden en zou het initiatief voor een nieuwe zeezender nooit verder komen dan een deels uitgevoerd initiatief.
SABOTAGE
Na de zomer van 1980 werd de financiële situatie in Perinaldo ronduit nijpend. De lopende kosten konden maar net worden betaald en de DJ’s hadden al maanden geen inkomen meer gehad. Er werd soms eten aangeleverd door de inwoners uit het dorp omdat er geen geld meer was om voedsel te kopen. Toen Ferry, Tom en Tom een moment in Nederland waren gooiden een aantal DJ’s het bijltje erbij neer. Ze vertrokken, maar niet voordat, uit frustratie, de zender en de inrichting van de studio werden vernield. Uiteindelijk bleven alleen Maarten de Jong en Paul Leeuwenstein in Italië achter.
NOODGEDWONGEN VERHUIZING
Omdat er geen inkomsten waren moest Radio Europa 80 Perinaldo verlaten. Een heel klein deel van de nog overgebleven medewerkers heeft de nog bruikbare delen van de zender en studio meegenomen en zijn vertrokken naar een huis van een kennis in het gehucht Mortola Superiore waar het super populaire Franse radiostation Radio Nova de buurman was. Daar zijn de nog bruikbare spullen weer werkzaam gemaakt en maakte Radio Europa ’80 een herstart. De nieuwe locatie was de laatste berg in Italië en keek uit op de badplaats Menton in Frankrijk. Uitzendingen werden getest, omdat er in die tijd nog geen mobiele telefonie bestond, werd er met spiegeltjes en verrekijkers gecommuniceerd, beneden in Menton was het signaal luid en duidelijk te ontvangen zo beek uit de signalen van de spiegeltjes.
OOK ILLEGAAL IN ITALIË
Een probleem komt zelden in z’n eentje. In het najaar van 1980 bleek de eerdergenoemde Italiaanse directeur nooit een zendvergunning te hebben aangevraagd. Het station draaide al die tijd dus illegaal!
Met veel kunst en vliegwerk werd dit foutje hersteld en kwam er, via wat lokale connecties, alsnog een uitzendvergunning voor Radio Europa 80. Maarten en Paul bleven in Italië, Hans, Ferry en Tom kwamen in afwisseling langs om mee te werken of stuurde, in Nederland opgenomen, programma’s mee naar Italië.
Uit Engeland was Stephen Bumfrey overgekomen om deel te nemen aan het avontuur. Nog steeds werden er iedere dag programma’s gemaakt en was het station in een grote strook langs de kust te ontvangen, maar financieel was het een drama. Langzamerhand sloeg de stemming onder de radiomakers om. Tegen de kerstperiode van 1980 gingen alle Nederlanders terug naar huis en bleef Stephen alleen achter om Radio Europa ’80 draaiende te houden. Dat was natuurlijk niet te doen voor 1 man, gevolg het station was nog maar sporadisch in de ether. In januari 1981 werd Stephen opgehaald door enkele Nederlandse medewerkers omdat het niet meer verantwoord was om in je eentje in Italië te verblijven. Overgebleven apparatuur ging mee terug in de auto en zo eindigde met zeezender-achtige capriolen aan land het avontuur van Radio Europa 80 begin 1981.
WAT IS ER GEWORDEN VAN DE MEDEWERKERS VAN TOEN …
Tom van Eijk
Gepensioneerd/chauffeur.
Radio: n.v.t.
Ferry Bosman (Ferry Eden):
Eigen bedrijf archivering Nederlandse vervoermaatschappijen en uitgever. Augustus 2014 auteur van het boek over Radio Noordzee “De Gouden Glans Van Radio”. En in 2019 auteur van het boek Mi Amigo, de Vlaamse Tack van de zeezenders.
http://www.rtvutrecht.nl/nieuws/1223844/radio-mpresentator-schrijft-boek-over-radio-noordzee.html of kijk op http://www.degoudenglansvanradio.nl/
Radio: iedere laatste zaterdagmiddag van de maand een retro zeezender hitparade op Foute Muziek Radio en als podcast.
Gerrit Lettinck (Paul Leeuwenstein):
Teamleider centrale keuken st. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein.
Radio: wekelijks op KBC-Radio
Ronald Wagemaker (Tom Verbrugge):
Onbekend.
Radio: onbekend.
Ton van ’t Hart (Ton van der Berg, overleden):
Eigen bedrijf in Vuurwerk Maartensdijk – Nederland.
Radio: n.v.t.
Paul Lek (Maarten de Jong):
Eigen mediabedrijf Jakarta – Indonesië.
Radio: Happy Radio
Johan Vermeer:
Radio: Radio 5.
Jerry van der Werf:
Vertegenwoordiger.
Radio: onbekend.
Stephen Bumfrey:
Presentator.
Radio: dagelijks op BBC radio Norfolk – Engeland.
Hans van Kooten (Hans ter Louw/Hans van der Ven):
Uitvaarthuis Vianen, Martin Hendericks Uitvaartverzorging
Radio: Wekelijks De DolDwaze Duitse 30 op Foute Muziek Radio en invaller bij KBC Radio
Via Fontana | Perinaldo | Riviera dei Fiori | Bordighera | Italië
